Het collectief moet bewoners een gelijkwaardige plek aan tafel geven, samen met de gemeente, corporaties en andere partners in Den Haag. De symbolische aftrap is tijdens het tweede Haagse Stadmakersfestival op 29 september.
‘Kijk naar bewonersinitiatieven en je ziet een kruiwagen met kikkers. Zie die maar eens bij elkaar te houden’, zegt stadmaker Elly Rijnierse. ‘De gemeente Den Haag wil graag meer ruimte geven aan stadmakers, maar daarvoor heeft de gemeente nodig dat deze groep zich organiseert. Vervolgens moeten wij als stadmakers heel duidelijk maken: wat hebben wij van de gemeente nodig?’
‘Je zoekt een samenwerkingsverband waarmee mooie stadmakersinitiatieven makkelijker van de grond komen’, vult conceptontwikkelaar Gislaine de Boer van UrbanSync aan. Zij en haar collega Wessel Tiessens faciliteren het Haagse stadmakerscollectief in oprichting. ‘De stadmakersbeweging groeit, mede omdat het systeem vastdraait. Veel mensen voelen zich machteloos. Je kunt de politiek in gaan, maar maak je daar nou echt het verschil? Juist daarom beginnen veel mensen in hun eigen buurt. De gemeente ziet de kracht van bewoners en wil de stad terug geven aan bewoners. Typisch een geval van top down meets bottom up.’
Wegwijzer en academie
Het stadmakerscollectief in oprichting heeft een aantal doelen voor ogen. Een eerste doel: wegwijzer zijn in de wereld van verschillende instanties en loketten. ‘Het is voor stadmakers lastig om uit te vinden waarvoor ze met hun initiatief bij wie moeten zijn’, zegt Elly. ‘Maar je hoeft niet allemaal het wiel uit te vinden. Dus moeten stadmakers onderling expertise delen en elkaar helpen: bij wie moet ik zijn?’
Een ander doel is een kennisplatform, waar Haagse stadmakers kennis delen en opdoen. Elly: ‘Hoe organiseer je een stadmakersinitiatief en hoe krijg je het vervolgens van de grond? We willen een plek creëren waar stadmakers hun capaciteiten ontwikkelen, ervaringen en dilemma’s kunnen delen.’ Zeker zo belangrijk is het vormen van een stadmakersnetwerk, ‘waar je elkaar en elkaars manier van werken leert kennen’.
Impact meten
Het collectief wil ook onderzoeken hoe je het maatschappelijk effect van een stadmakersinitiatief zichtbaar maakt. Veel stadmakers doen geweldig werk, maar vinden het moeilijk om te laten zien wat ze hebben bereikt. Op dit moment draait alles nog te veel om geld, zegt Elly. ‘Maar een stadmakersinitiatief heeft ook sociale en culturele waarde. Die waarde moet je ook in kaart brengen, net als de kosten die je ermee voorkomt. En vergeet de democratische waarde niet; want bij stadmakersinitiatieven draait het om een deel van de democratie dat we de afgelopen decennia kwijt zijn geraakt.’
Moeilijk? Dat kan best wel eens meevallen, zegt Elly. In de wereld van de ontwikkelingssamenwerking, waar ze decennia lang werkte, zijn modellen om de maatschappelijke waarde van een project te meten allang de norm. ‘Ontwikkelingssamenwerking is allang het stadium van werken met arme, zielige mensen voorbij. En wat daar kan, zou hier ineens niet kunnen?’
Festival startmoment
Tijdens het Stadmakersfestival, 29 september in en rond Pand Zuidwest, presenteert het stadmakerscollectief een aantal startdocumenten: een manifest met de belangrijkste uitgangspunten, een intentieverklaring en een samenwerkingsovereenkomst 1.0 met de gemeente en partnerorganisaties. Daarna volgt de gang naar de notaris.
Het nieuwe stadmakerscollectief draait om erkenning, zegt Elly. ‘Erkenning dat stadmakers écht meedoen in het spel met gemeente, corporaties, investeerders en fondsen. Bewoners hebben heel lang het mandaat aan de gemeente gegeven, en daarmee geef je je plek in het spel op. Om het met voetbal te vergelijken: de gemeente heeft de bal en wij lopen er als een stel F-pupillen achteraan. Als stadmakers echt weer gaan meedoen, wordt het spel anders. Hoe, dat zal nog wel een jaar of twee nodig hebben met al die verschillende organisaties. Dat gaan we met elkaar ontdekken.’
